Creatieve opdracht: Schaduw

Schaduw heeft in veel foto’s een versterkende werking. Het zorgt voor sfeer, mysterie of creëert diepte. Maar schaduw kan ook een hoofdfunctie in de foto hebben.

Met zonnige dagen krijg je automatisch te maken met grote contrasten en sterk aanwezige schaduwen. Belangrijk is om de sterkten en zwakten te kennen van het fotograferen in het felle zonlicht. Zo wordt beginnende fotografen vaak afgeraden om tegen het zonlicht in te fotograferen, maar deze silhouetten en schaduwen kunnen met de juiste kennis je foto’s verbeteren.

De opdracht.

Maak een foto waarin de schaduw het hoofdthema is. Zorg dat de foto zelf een verhaal vertelt. 

Tips

Bewerk schaduw voor details

De schaduw in foto’s hebben minder kleurnuances en zijn vaak in een kleur zwart of donkergrijs. Je zou bij jezelf kunnen denken dat je dan informatie verliest, maar niets is minder waar. Wanneer je namelijk je foto’s in RAW schiet, merk je al snel dat je later tijdens het na bewerken deze specifieke schaduwen kan bewerken. Je kunt de schaduwen bijvoorbeeld lichter maken of juist donkerder. De schaduwen kun je inzetten om jouw onderwerp artistiek in de schijnwerpers te zetten of om een bepaalde sfeerimpressie aan te tonen. Afhankelijk van de positie van jouw lichtbron bepaal je hoe het licht valt op het onderwerp. Deze sfeerimpressie wordt ook al eeuwen in de kunst toegepast en is bekend onder de naam: Clair-Obscur. Onder fotografen is deze techniek zeer populair bij het fotograferen van modellen in een situatie waarin met opzet met de lichtbron wordt gespeeld.

Soorten schaduw

Evenals bij verschillende soorten perspectieven, bestaan er voor schaduwen ook begrippen. De twee belangrijkste begrippen zijn de eigen schaduw en de slagschaduw. De eigen schaduw is de schaduw van een object of model zelf. Neem bijvoorbeeld de maan als voorbeeld. Wanneer we een halvemaan zien, betekent dit dat de andere helft van de maan belicht wordt door de zon. De helft die wij als ‘niets’ beschouwen is de eigen schaduw van de maan.

De tweede en misschien wel meest bekende schaduw is de slagschaduw. Dit is de schaduw die we op de grond zien. De lengte van de schaduw is afhankelijk van de hoogte van de lichtbron. Ook deze schaduw kunnen bijdragen aan interessante en creatieve foto’s.

De slagschaduw die vaak vlak op de grond ligt wordt pas echt interessant als je gebruik weet te maken van de driedimensionale wereld waarin wij leven. Schaduw kun je namelijk breken. Benieuwd hoe? Zoek een slagschaduw op of maak er eentje. Plaats op de schaduw een boek of ander object. De slagschaduw krijgt nu een extra dimensie! Het breken van de slagschaduw kan voor erg interessante eindresultaten zorgen!

Verschillende lichtbronnen

Schaduwen zijn nooit constant en veranderen naar aanleiding van de positie van de lichtbron en de sterkte daarvan. Door met de verschillende soorten lampen te spelen kun jij het verschil uitmaken tussen een foto die direct overkomt en een foto die iets zachts uitstraalt. Zo wordt er bij het fotograferen van modellen het liefst een zachte schaduw gebruikt, die geleidelijk aan de gezichtscontouren van het model versterken. Bij het fotograferen van iets stoerders ligt daarentegen de voorkeur bij een harde schaduw. Ook het verlengen van de sluitertijd kan mensen als schaduwschimmen doen lijken. De sterke van de zon is ook bepalend voor de sterkte van de schaduw.

Experimenteer

Experimenteer met perspectieven, verschillende hoeken, lichtinvallen, en natuurlijk thema’s. Experimenteer met lampen, afstand van de lamp, of experimenteer met verschillende sterktes van het daglicht (ochtend, middag, avond) en met verschillende weersomstandigheden.

Experimenteer met verschillende lichtbronnen van verschillende kleur: dat geeft een apart schaduw effect.

Wil je meer inspiratie opdoen? Kijk eens naar het werk van bekende fotografen die veel met schaduw werken, zoals Hiroshi Sugimoto.

Veel plezier met fotograferen!